Column: Internet krijgt puistjes en tandjes

Zoals u waarschijnlijk al heeft gelezen, viert Internetten.nl feest vanwege zijn tiende verjaardag. Tien jaar, dat klinkt als een eeuwigheid. Je kunt je niet meer voorstellen hoe het leven zonder internet was. Maar als we eerlijk zijn dan staan we met internet nog maar aan het begin van een lange weg.

Afgelopen jaar gaven Nederlandse consumenten, bedrijven en adverteerders voor miljarden euro’s uit aan boodschappen, reclame en zakelijke handel. We kunnen tegenwoordig online stemmen, video’s naar een miljoenenpubliek uitzenden, gratis bellen met verre bekenden en zelfs vanuit een blog een publieke omroep beginnen.

Dat lijkt heel wat, maar internet is nog zo jong dat het, vergeleken met een mensenleven, nog niet eens puistjes heeft.

Puistjes, kwetsbaar en melktanden

Zoals ieder kind heeft het internet ook last van ziektes en groeistuipen. Struin voor een sentimenteel kwartiertje maar eens jaar door de archieven van deze site. Daar komen al snel krampjes naar voren als de beursgang van World Online, de hype rondom ‘gratis internet’ bij dode zielen als Freeler, 12move en Zonnet en de euthanasie van Nederlands oudste grote provider Planet Internet. Dat laatste was natuurlijk onderdeel van KPN’s stofzuigactie om de hele DSL-markt naar zich toe te trekken.

In die vroege jaren kreeg de internetmarkt een groeistuip of, zo je wilt, een nieuwe bloedgroep toen de kabelbedrijven de markt betraden. En passant legden ze met hun netwerk de basis voor de introductie van digitale, interactieve televisie en downloadsnelheden van tientallen megabits per seconde. Prettig. Daar kunnen de koperen operators als KPN niet aan tippen, want DSL is niet echt toekomstvast.

Dat ons de komende decennia nog veel te wachten staat, is ook aan het gebit van internet te zien. Dat zijn nog maar melktanden. Het net draait voor het grootste deel op IPv4, een adresseringswijze uit de jaren zeventig.  En dat volstaat niet meer. Simpel gezegd zijn er meer huizen dan naam- en nummerbordjes. De postbode kan zijn werk dus niet doen. Pas als het net helemaal over is op IP versie 6 dan kan letterlijk de hele wereld worden aangesloten. De allergrootste telecombedrijven beginnen nu net met het wisselen van de melktanden.

Erger nog dan een jong gebit is het slechte afweermechanisme van het lichaam. Internet is ondertussen de kern van veel economische bedrijvigheid geworden, maar het is erg kwetsbaar. We zijn niet voorbereid op een digitale aanval op landelijke of supranationale schaal. Boeven kunnen hele economieën met een muisklik in coma brengen. In Litouwen is dit al eens daadwerkelijk gebeurd. Wat betekent dat voor ons? Dat staat niet helemaal vast, maar het is angstaanjagend dat wij nog niet eens spam kunnen uitbannen. En dat is eigenlijk niets meer dan onderhuidse jeuk. Ga dus maar na welke desastreuze gevolgen een digitale pandemie kan hebben.

Nieuwe wereld aan de horizon

De komende tien jaar staan in het teken van de digitale puberteit. Een van de belangrijkste veranderingen van nu is de ontwikkeling van mobiel internet. Dat wordt een wezenlijke concurrent van kabel en ADSL. De mobiele netten zullen vast en zeker struikelen vanwege overbelasting en onbereikbaarheid, maar de onzichtbare datalijnen zijn de volgende stap richting volwassenheid.

Een andere impuls daarvoor is het vrijkomen van de frequentieruimte waar vroeger analoge tv in zat. Daarin mogen operators van Europa mobiel breedband gaan aanbieden. Andere belanghebbende ontwikkelingen voor de komende jaren zijn glasvezelinternet en de lancering van Galileo, de verbeterde en nieuwe versie van GPS.  Dat zal minstens tot meer mobiele, locatiegevoelige diensten leiden.

Telecomoperators zullen zich natuurlijk als een puber weren tegen de vraag van de consumenten om via mobiel internet te mogen bellen. Ze kunnen miljarden euro’s aan inkomsten gaan mislopen. Immers, de handel in belminuten valt weg als iedereen mobiel gaat Skype’en. Er lijkt echter geen reden om dat te kunnen verbieden.

Verder zullen we zien dat internationaal bellen én internetten goedkoper wordt (hoera!) en dat door toenemend aanbod ook de tarieven verder zullen dalen. Komende aardigheden: projectoren in de mobiele telefoon, spelen en wonen in virtuele werelden (bijvoorbeeld Sony Home) en verschuiving van internet naar het grote tv-scherm in de huiskamer.

Echt boeiend is de vraag waar de groeiende uploadcapaciteit in huishoudens voor zal worden gebruikt. Welke boeiende zaken doe je met 100 Mb/s upload? Hopelijk kunnen we die vraag over 10 jaar beantwoorden, want dan zetten we het net in voor prodúctiedoeleinden en begint de weg naar volwassenheid.

Erwin Boogert, 12 januari 2010. Erwin Boogert is journalist bij verscheidene technologiepublicaties en schrijft deze column op persoonlijke titel.