Column: Kijk jij nog televisie?

Er is iets vreemds aan de hand. Het lijkt erop dat het nationale kampvuur, de televisies in onze huiskamers, langzaam aan het doven is. Althans, we worden er niet meer zo warm van. Kijk jij nog wel eens televisie?

Natuurlijk. Programma’s als ‘The Voice’, ‘Maestro’, ‘Hendrik Groen’ en ‘Ik Vertrek’ trekken iedere week nog dik twee miljoen kijkers en gemiddeld kijken we iedere dag drie uur naar het scherm aan de muur. Maar inmiddels is de wereld groter dan dat ene scherm. Waarom zou je nog een abonnement nemen bij Ziggo of KPN TV? Alles komt toch binnen de kortste keren op RTL XL of - wie heeft die naam ooit verzonnen - NPO Start.

Daar komt nog eens bij dat het hartstikke makkelijk is om je tv-scherm met internet te verbinden. Chromecast erin, Apple TV ernaast of gewoon via je smart-tv. Natuurlijk is de interface daarvan te langzaam en updaten de apps veel te weinig, maar het werkt wel. De tv-zenders in Nederland zijn hun alleenrecht kwijtgeraakt. Zíj bepalen niet meer wat we kijken, dan doen we zelf wel. 

Daarom kan Stuk TV (gemanaged door Ali B) bijna het grootste kanaal op YouTube zijn met 1,6 miljoen abonnees. Die titel is inmiddels eigendom van RTL Nederland, maar dat betekent nog niet dat RTL nou zo’n bijster goede digitale transitie heeft gemaakt. Helemaal niet zelfs. De financiële cijfers dalen alleen maar. Omdat we zelf bepalen wat we kijken, zijn programma’s als House of Cards, The Crown en Sherlock een hit. Die zie je niet op ‘tv’ maar op internet.

Internationaal wordt er dagelijks honderd miljoen uur YouTube gekeken op het grote scherm in de huiskamer. Dat rekende Google eind oktober voor bij de presentatie van zijn kwartaalcijfers. Dat is zeventig procent meer dan het jaar ervoor. Een ander getal. Vier miljoen mensen in Nederland hebben Netflix op hun telefoon staan. En een aanzienlijk deel daarvan zal ook streamen via de tv. Nog een getal. De publieke en commerciële tv-zenders in Nederland bereikten in september negentien procent van hun kijkers niet via televisie maar via een smartphone, tablet of computer. ‘Maar’ negentien procent zou je ook kunnen zeggen, want bij YouTube is heeft een maandbereik van 71 procent.

Kort en goed, eigenlijk bestaat ‘de televisie’ zoals we die - zeg - vijf jaar geleden nog kenden niet meer. Ja, er zijn nog wel een paar kijkcijferkanonnen maar verder doet iedereen maar een lapje. De een kijkt hier, de ander kijkt daar. En dat levert de grootste problemen op. Clubs als de NPO, RTL en zelfs de BBC verliezen kijktijd en daarmee inkomsten en dús krijgen ze ultimo minder geld om nieuw programma’s te maken of te kopen. Zie hier de vicieuze die iedereen vreesde en die nu zichtbaar en in de portemonnee voelbaar wordt.  

Maar wat is er nou eigenlijk aan de hand? De Amerikaanse media-ondernemer Gary Vaynerchuk zei het pas geleden heel goed. “De smartphone is de nieuwe televisie en de televisie is de nieuwe radio”. 

Dat deed hij trouwens op een YouTube-kanaal dat gaat over, geloof het of niet, kipvleugeltjes eten met hele hete sambals. Miljoenen views.